V Ogólnopolska Konferencja Metodyczna „Problematyka pomiarów i opracowań elementów meteorologicznych”
Lublin, 30 czerwca – 2 lipca 2022 r.
Fot. Sylwester Wereski
W dniach 30 czerwca – 2 lipca 2022 r. w Lublinie odbyła się V Ogólnopolska Konferencja Metodyczna pt. „Problematyka pomiarów i opracowań elementów meteorologicznych”, połączona z obchodami 70-lecia badań klimatologicznych w UMCS. Organizatorami konferencji była Katedra Hydrologii i Klimatologii UMCS w Lublinie, Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie, Stowarzyszenie Klimatologów Polskich, Polskie Towarzystwo Geofizyczne – Oddział Lubelski oraz Komisja Agrometeorologii i Klimatologii Stosowanej Oddziału PAN w Lublinie.
Inspiracją do organizowania konferencji metodycznych były wnioski po konferencji „Problemy współczesnej klimatologii i agrometeorologii regionu lubelskiego”, która odbyła się w 1996 roku w Lublinie i Zagłęboczu. Od tamtej pory co 5 lat klimatolodzy z ośrodka lubelskiego organizowali konferencje dotyczące metod pomiarów meteorologicznych i opracowań klimatologicznych, które zawsze cieszyły się dużym zainteresowaniem wśród naukowców z całego kraju. Jej edycja z 2022 r. odbyła się z rocznym przesunięciem ze względu na pandemię COVID-19. Uczestniczyło w niej 85 osób reprezentujących różne ośrodki uniwersyteckie (UAM Poznań, UJ Kraków, UMK Toruń, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, SGGW Warszawa, LAW Dęblin, UP Lublin, UMCS Lublin) i naukowo-badawcze (IMGW-PIB, IUNG-PIB, PAN). Wygłoszonych zostało 26 referatów oraz zaprezentowano 18 posterów.
Na początku konferencji, w Auli Wydział Politologii i Dziennikarstwa UMCS przywitał gości Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Konferencji – dr hab. S. Chmiel, prof. UMCS – obecny kierownik Katedry Hydrologii i Klimatologii UMCS. Przedstawił sylwetkę i dokonania Jubilata prof. dr hab. Bogusława M. Kaszewskiego, zwracając uwagę na Jego wielkie oddanie pracy naukowej, którą zawsze wykonywał z nadzwyczajnym zaangażowaniem i pasją. Obecni na uroczystym otwarciu Jego Magnificencja Rektor UMCS (prof. dr hab. R. Dobrowolski), Dziekan Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS (prof. J. Rodzoś) oraz Dyrektor Instytutu Nauk o Ziemi i Środowisku UMCS (dr hab. S. Terpiłowski, prof. UMCS) podkreślali rolę Profesora Kaszewskiego w wychowywaniu wielu pokoleń młodzieży akademickiej, natomiast przedstawiciele poszczególnych jednostek naukowych z zakresu klimatologii, podkreślali Jego wielką życzliwość do osób, które z Nim współpracują lub współpracowały w przeszłości. Na koniec uroczystego otwarcia konferencji Profesor Kaszewski przedstawił 70-letnią historię badań klimatologicznych w Uniwersytecie Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie.
Znaczna liczba referatów i posterów zaprezentowanych na konferencji dotyczyła oceny wielkości różnic między danymi meteorologicznymi pochodzącymi z pomiarów i obserwacji naziemnych a danymi satelitarnymi, radarowymi lub danymi uzyskanymi przy użyciu modeli numerycznych lub teledetekcji niskopułapowej. Głównym nurtem badawczym pozostałych opracowań były zagadnienia dotyczące:
- możliwości wykorzystania uczenia maszynowego w meteorologii;
- występowania zjawisk ekstremalnych (fale upałów, superkomórki burzowe);
- bioklimatologii i meteorologii synoptycznej;
- klimatu miasta;
- wymiany gazów między powierzchnią ziemi a atmosferą;
- problemów związanych z zanieczyszczeniem powietrza;
- sposobów określania wielkości ewapotranspiracji i zawartości pary wodnej w atmosferze;
- zmian czasowych wybranych elementów i zjawisk meteorologicznych;
- wykorzystania niskokosztowych czujników pomiarowych w meteorologii;
- powiększania archiwalnych baz danych meteorologicznych.
Wystąpienia w czasie konferencji zostały podsumowane przez Komisję Wniosków pracującą pod kierownictwem dr hab. E. Żmudzkiej, prof. UW. Stwierdzono, że opracowania poświęcone porównaniu wyników analiz, w których wykorzystano niezależne techniki i sieci pomiarowe, są szczególnie ważne w kontekście zachowania ciągłości klimatologicznych serii czasowych przy zmianie technik i narzędzi obserwacyjnych oraz pomiarowych. Komisja zwróciła też uwagę na konieczność stosowania poprawnej i precyzyjnej terminologii meteorologicznej i klimatologicznej, w tym korzystanie z obowiązujących definicji.
Ostatniego dnia konferencji uczestnicy wzięli udział w sesji terenowej w Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie.
Zarówno organizatorzy konferencji, jak też uczestnicy, uważają, że w zakresie problematyki pomiarów meteorologicznych i opracowań klimatologicznych jest szereg zagadnień dyskusyjnych. Jednym z forów dyskusyjnych powinna być konferencja metodyczna w 2027 r.
Krzysztof Bartoszek (UMCS, Oddział Lubelski PTGeof.)